Skip to main content

მახარაძის რაიონის ინფრასტრუქტურა

აამ პოსტში მოცემულია მახარაძის რაიონის ინფასტრუქტურის და კომუნალური სერვისების შესახებ ზოგიერთი სტატისტიკური მონაცემი 1977 წლის მდგომარებით 1979 წლის გამოცემის „წინადადებანი მახარაძის რაიონის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1978-1980 წლების კომპლექსური გეგმის პროექტისათვის“ მიხედვით

გზები
რაიონის ტერიტორიაზე გზების საერთო სიგრძე შეადგენდა 516 კმ-ს. აქედან:
  • სახელმწიფო მნიშვნელობის 25 კმ. (4,8%) 
  • რესპუბლიკური მნიშვნელობის 33 კმ. (6,4%)
  • ადგილობრივი მნიშვნელობის 458 კმ. (88,8%)
გზების სიხშირე 10 ათას მცხოვრებზე 63 კმ აღემატებოდა სსრკ-ის (56,4 კმ.) და საქ. სსრ-ის მაჩვენებლებს (44,6 კმ.)

ტრანსპორტი
1977 წელს დაფიქსირდა 355,6 ათასი მგზავრთგადაყვანა. მოქმედებდა 17 საქალაქო და 57 რაიონული მარშრუტი, რომლებსაც ემსახურებოდა 70 ავტობუსი. ავტობუსების მარშრუტები არ ფარავდა ზვანსა და სერს

რაიონის ტერიტორიაზე გამავალი რკინიგზის ხაზის საერთო სიგრძე იყო 38 კმ. 

1970 წელს რაიონში ირიცხებოდა 2507 კერძო ავტომობილი, ხოლო 1977 წელს 3661  კერძო ავტომობილი.

წყალმომარაგება
1977 წლისთვის ქალაქის წყალსადენის სიგრძე შეადგენდა 54,4 ათასი გრძივ მეტრს. უნდა მოწყობილიყო ახალი წყალსადენი შემოქმედიდან, მდინარე კალუადან.

კანალიზაცია
საკანალიზაციო ქსელით დაფარული იყო ქალაქის 20-30%, არსებულის ნახევარზე მეტი მოძველებული და შესაცვლელი იყო. არ მოქმედებდა წყლის გამწმენდი ნაგებობები და არ ხდებოდა მდინარეში ჩამდინარე წყლების გაწმენდა.

საცხოვრისი
რაიონის საბინაო ფონდის 89% კერძო სახლებზე მოდიოდა. ქალაქში 4500 კერძო სახლი იდგა. 800-ზე მეტი ოჯახი ითვლებოდა უბინაოდ.

გარეგანათება
ქალაქის 158 ქუჩიდან გარეგანათების ქსელი მოწყობილი იყო 56-ზე

სკოლამდელი აღზრდა
რაიონში მოქმედებდა 52 საბავშვო ბაღი და 69 სეზონური საბავშვო ბაღი. მათში ირიცხებოდა სულ 5411 აღსაზრდელი. ითვლებოდა რომ, საბავშვო ბაღების რაოდენობა ვერ აკმაყოფილებდა მოთხოვნილ დონეს რადგან 1000 მოსახლეზე 70 ადგილი უნდა ყოფილიყო, რასაც მახარაძის რაიონი ჩამორჩებოდა 33 ადგილით

მოქმედებდა სამი საშუალო სასწავლებელი: სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკუმი ლაითურში, კვების მრეწველობის ტექნიკუმი ოზურგეთში და სამედიცინო სასწავლებელი ოზურგეთში.

ქალაქის ტერიტორიაზე უნდა აშენებულიყო ერთი სკოლა ლაშეს უბანში

ბიბლიოთეკები
რაიონში მოქმედებდა 69 ბიბლიოთეკა, 354 ათასიანი წიგნადი ფონდით, აქედან ქალაქის ტერიტორიაზე 17 ბიბლიოთეკა წგინადი  ფონდი145 856

კურორტები
ძირითადი კურორტი იყო ურეკი. გენგეგმის მიხედვით 2000 წლისთვის ურეკს უნდა მოეცვა 2000 ჰექტარი ტერიტორია მდინარეებიდან სუფსიდან ნატანებამდე, ზღვას და სარკინიგზო ხაზს შორის. მას უნდა მიეღო ერთდროულად 20 ათასი დამსვენებელი, დაიყოფოდა სამ ნაწილად (6, 4 და 10 ათას დამსვენებელზე). წყალსადენი უნდა მოწყობილიყო ზვანის უბნიდან მდინარე ბჟუჟიდან

იგეგმებოდა გომისმთის ელექტრიფიკაცია და ოზურგეთი-გომისმთის საავტობუსო მარშრუტის დანიშვნა

იგეგმებოდა ძიმითის მინერალური სამკურნალო წყლის მიყვანა კურორტ ნასაკირალამდე.


Comments

Popular posts from this blog

მეგრული ტოპონიმები და გვარები გურიაში

გურია, სანამ გურულების წინაპარი მესხების ერთი ნაწილი ამ ტერიტორიაზე დასახლდებოდა, ეკავათ ზანურ (მეგრულ-ლაზურ) ენაზე მოსაუბრე ხალხს. ეს არის ახსნა იმისა, თუ რატომაა ხშირი გურიაში ზანური წარმოშობის ტოპონიმები, ასევე მეგრული დაბოლოების მქონე გვარები. მეგრულ-ლაზური ტოპონომიკა დღევანდელი გურიის ტერიტორიაზე VII-VIII საუკუნეების შემდეგ თანდათანობით ჩაანაცვლა ქართულმა, თუმცა ცალკეული ტოპონიმი მაინცაა შემორჩენილი. ამის მიზეზი იყო ქართულ ენაზე მოსაუბრე ტომების ლტოლვა მესხეთიდან ზღვისკენ, რაც განპირობებული იყო ერთი მხრივ ამ ხალხების მიერ ზღვაზე გასასვლელის ძიებით, ხოლო მეორე მხრივ, ქართლში არაბთა შემოსევებით. გვარები ლომჯარია, ჭანტურია, კვირკველია, გაგუა, გოგუა, აფხაზავა და ა. შ. ჰიდრონიმები : ორაგვისღელე, ოჩოჩხა (მთისპირი), ოკვანე, ოსკოჭინე (ჩაისუბანი) ქალაქების და სოფლების დასახელებები: ოზურგეთი - მეგრული თავსართი „ო“ შეესაბამება ქართულ თავსართს „ა“ (ო-ზურგ-ეთი, სა-ზურგ-ეთი). ოზურგეთი და მისი შემოგარენი ზურგის ფუნქციას ასრულებდა ოსმალეთის იმპერიასთან ბრძოლაში და ამით აიხსნება ქალაქის ს

გურიის ფეოდალები

გურიის თავადები ვახუშტი ბატონიშვილის ცნობით ფლობს გურიას გურიელი და იტყვის ვარდანის ძეობასა, და სხუანი მის ქვეშენი არიან ესენი: თავდგირიძე და ამილახორი, ჩავიდნენ სამცხიდან, შარვაშისძე მოვიდა აფხაზეთიდამ, ბერიძე, კვერღელისძე, ბერეჟიანი, ნაკაშიძე დასხუანი, აგრეთვე აზნაურნიცა XIX საუკუნეში, დიმიტრი ბაქრაძის თანახმად, გურიაში თავადების შემდეგი გვარები იყო: გურიელი გურიელები გვარად სინამდვილეში ვარდანისძეები იყვნენ, ხოლო გურიელობა კი იყო მათი ტიტული, როგორც გურიის მფლობელებისა. ისინი თავიდან გურიის ერისთავები, XVI საუკუნიდან კი დამოუკიდებელი მთავრები  იყვნენ. გურიელად იწოდებოდა ფეოდალური სახლის უფროსი, სახლის სხვა წევრები - ბატონიშვილებად. გურიელების საზაფხულო რეზიდენცია იყო უჩხუბი, ზამთრისა კი - ოზურგეთი , მამია V გურიელმა რეზიდენცია მთლიანად ოზურგეთში გადაიტანა. საგვარეულო საძვალე - შემოქმედის ეკლესია , საბატონიშვილო - ლესა .  გურიელების გერბი ნაკაშიძე გურიელების შემდეგ გურიის ყველაძე ძლიერი და მდიდარი გვარი იყო. ნაკაშიძეების საგვარეულო მოდის გვარ ნაკანიდან. ნაკანი

გურულების შესახებ

იაკობ გოგებაშვილი: გურული მეტად ჩქარია ლაპარაკში, მოძრაობაში, საქმეში, უყვარს პირდაპირობა და სძულს პირმოთნეობა. სწრაფად მოსდის გული, თოფის წამალივით იცის აფეთქება; მაგრამ ჩქარა ისევ მშვიდდება. სიმარჯვით და გულადობით გურულები განთქმულნი არიან. განათლებასაც გატაცებით მისდევენ. თედო ჟორდანია გურიის კუთხე დამივლია ამ ოციოდ წლის წინედ, როდესაც უცხოელების კულტურას ამ ხალხზე შესამჩნევი გამრყვნელი გავლენა არ მოეხდინა. უსწავლელ-უწიგნო გლეხ-კაცებმა გამაკვირვეს მათის დიდებულ სიტყვა-პასუხით, ,,ჯენტლმენობით” – ზრდილობით, ძველებურ ქართულ განათლებით (ბევრმა იცოდა გალობა საუცხოოდ და უფრო მეტმა ძველი სიმღერები – წარმტაცები), ჩვეულებათა სათნიანობით, კულტურით, რომლის ვრცლად აღწერა ითხოვს ახალს გმირებს. მათი ჩონგური ...და ფერხულის დაბმა ხომ გაიტაცებს იმასაც, რომლის სული მიძინებულია და მომკვდარინებული მუდმივ დუხჭირ ქვეყნიურს ზრუნვაში და ვისაც გმირული სული უღვივის გულში, იმას ხომ ცად აიტაცებს. ამ ხალხში ქურდები სულ არ იყო მაშინ – ძველი გურული, როგორც ქართლელ-კახელიც ამას არ იკადრებდა. გურულების

ბახმაროს ტურისტული ბილიკები

აქ წარმოდგენილია ბახმაროს დამსვენებელთა შორის პოპულარული რამდენიმე ტურისტული ბილიკი. ობოლი ქვა Powered by  Wikiloc ზოტიყელი Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc გადრეკილი, ანუ მზის ამოსავალი Powered by  Wikiloc მზის ჩასავალი Powered by  Wikiloc ვაკიჯვარი - ბახმარო Powered by  Wikiloc ბახმარო - მთისპირი  Powered by  Wikiloc სილამაზის წყარო  Powered by  Wikiloc ფაფარას ჩანჩქერი  Powered by  Wikiloc ბახმარო - გომისმთა  Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc

გურიის გერბები

გგურიის გერბების აღწერილობა აღებულია ამ ნაშრომიდან გურიის სამთავროს გერბი გურიის სამთავროს გერბის გამოსახულება ვახუშტი ბატონიშვილმა შემოგვინახა. მკრთალ ვარდისფერ ფონზე გამოსახულია ირემი თავზე შარავანდედმოსილი ვარსკვლავითურთ. ირემი, ისევე როგორც სხვა ლომი, ხარი, ცხვარი, ირემი, ტახი, ღორი და სხვა უძველესი საკულტო ე. ი. ტოტემური ცხოველია. ტოტემური ცხოველების მრავალფეროვანი გამოსახულებანი საქართველოს პრაქტიკულად მთელ ტერიტორიაზე არის დადასტურებული როგორც მატერიალური კულტურის ძეგლებზე, ისევე თქმულება გადმოცემებში თუ ხალხურ ზეიმებში ან დღესასწაულებში. გურიის სამთავროს გერბი  (რუსეთის იმპერიის მფარველობაში) გურიის სამთავროს კიდევ ერთი გერბი დაცულია სახელმწიფო მუზეუმში.  ოქროსველიან ფრანგულ ფარში გამოსახულია ლათინური ჯვრით დაბოლოებული მარცხნივ ჩაწეული სვეტი, მის ძირში კი წინა თათებით მახვილის მპყრობელი მწოლიარე ლეოპარდი; ფარი სამთავრო გვირგვინით დამშვენებული პავილიონით არის შემკული.  გერბი მოქმედებდა XIX საუკუნის დასაწყისში, გურიის სამთავროს რუსეთის იმპერიის მფარველობაში არსებობის დროს, სამთავ