Skip to main content

ტროლეიბუსი ოზურგეთში

ტროლეიბუსის იდეა 1880 წელს ვილჰელმ ფონ სიმენსმა ინგლისურ ჟურნალში აღწერა, ხოლო 1882 წლის 29 აპრილს მისმა ძმამ, ვერნერ ფონ სიმენსმა ბერლინში განახორციელა. თუმცა საზოგადოებრივი ტრანსპორტის სახეობად ტროლეიბუსი მხოლოდ XX საუკუნის დასაწყისიდან იქცა.

საქართველოს სსრ საბჭოთა კავშირში ითვლებოდა ერთ-ერთ ყველაზე განვითარებულ რესპუბლიკად ელექტროტრანსპორტის მხრივ. საქართველოს 12 ქალაქში მოძრაობდა ტროლეიბუსი, რაც საკმაოდ მაღალი მაჩვენებელია. შედარებისათვის, სომხეთში ტროლეიბუსი იყო 2 ქალაქში, აზერბაიჯანში - 5 ქალაქში, ბელორუსიაში - 7 ქალაქში.

ოზურგეთში ტროლეიბუსის ხაზის მოწყობის იდეა 1960-იანი წლებიდან გაჩნდა. გასაყვანად მუშაობა 1978 წლიდან დაიწყო. გაფართოვდა 1905 წლის ქუჩა 3-4 მეტრით, ამისთვის დაიხურა სანიაღვრე არხები ქუჩის გასწვრივ. მოეწყო ბაზალტის ბორდიურები. დაიდგა განათების ახალი ბოძები, რომლებიც გამოყენებული იქნა ტროლეიბუსების ხაზისთვის. არსებობდა იდეა, რომ ამ ქუჩის ყველა ჭიშკარი ყოფილიყო სტანდარტული, სიმეტრიული მარტივი კონსტრუქციის, მაგრამ ეს იდეა არ განხორციელებულა.

1980 წლის 27 ნოემბერს გაიხსნა პირველი ხაზი გმირთა მოედანი - საკონსერვო ქარხანა. სატროლეიბუსო მიმოსვლა მოიცავდა სუბურბანული ზონის სოფლებს:  ბოხვაურსა და დვაბზუს. საბჭოთა პერიოდში მახარაძეში მოძრაობდა ტროლეიბუსის სამი ხაზი:

N1 დვაბზუს - 1905 წლის ქუჩა - ორჯონიკიძის ქუჩა - მარქსის ქუჩა - ლენინის ქუჩა - ერისთავის ქუჩა - სტახანოვის ქუჩა - რაისაავადმყოფო - გურიის გამზირი - გმირთა მოედანი - 1905 წლის ქუჩა - დვაბზუ

N 2 სოფელ მახარაძე - ლენინის ქუჩა - ერისთავის ქუჩა - სტახანოვის ქუჩა - რაისაავადმყოფო - გურიის გამზირი - გმირთა მოდანი - ორჯონიკიძის ქუჩა - რკინიგზის სადგური სადგური - მარქსის ქუჩა - ლენინის ქუჩა - სოფელ მახარაძე

N3 სოფელ მახარაძე - ლენინის ქუჩა - მარქსის ქუჩა - რკინიგზის სადგური - ორჯონიკიძის ქუჩა - სტალინის ქუჩა - დვაბზუ - და უკან

შემდეგ მარშრუტები შეიცვალა და ასეთი სახე მიიღო:

№ 1 — სოფელ დვაბზუდან რაიცენტრალურ საავადმყოფომდე და უკან.
№ 2 — ბაზრიდან სოფელ ლიხაურის საზღვრამდე და უკან.
№ 3 — რკინიგზის სადგურიდან სოფელ ოზურგეთის ცენტრამდე და უკან
№ 4 — წრიული მარშრუტი ქალაქის ცენტრში.

თავდაპირველად ექსპლუატაციაში იყო რუსული ЗиУ-9 და ჩეხოსლოვაკიური Škoda 14Tr მოდელის ტროლეიბუსები. ოზურგეთის ტროლეიბუსის სისტემამ თავისი განვითარების პიკს 1990 წელს მიაღწია, როცა 4 მარშრუტზე ექსპლუატაციაში იყო 22 ტროლეიბუსი. ტროლეიბუსის დეპო იყო ბოლო გაჩერებაზე დვაბზუში, სადაც იყო ტექდათვალიერების ორმო, მწყობრიდან გამოსული მოძრავი შემადგენლობის სადგომი და ინსტრუმენტებისა და ნაწილების შესანახი სათავსო.


ტროლეიბუსი ოზურგეთში









1992-1993 წლებში ტროლეიბუსის მოძრაობა შეწყდა და 1994 წელს კვლავ განახლდა, თუმცა მხოლოდ № 1 და № 4 მარშრუტებზე. მარაგნაწილების არქონის გამო მოძრავი შემადგენლობის რიცხვმა მკვეთრად იკლო, უფრო ცუდ მდგომარეობაში მყოფი ტროლეიბუსები ჩამოწერეს და მათი ნაწილები სხვა ტროლეიბუსებისთვის გამოიყენეს. 2000 წელს ოზურგეთმა ორი ტროლეიბუსი გადასცა ფოთს, ერთი ჩეხური, ერთი საბჭოთა. 2003 წელს კი ოზურგეთმა ფოთისგან იყიდა 1 ტროლეიბუსი Škoda 9Tr. 2005 წელს ოზურგეთს გადმოეცა ფოთის ტროლეიბუსები, რადგან იქ ტროლეიბუსის სისტემა გაუქმდა.

სატროლეიბუსო მიმოსვლა ოზურგეთში 2006 წლის ივნისში შეწყდა, მოძრავი შემადგენლობა ჯართად გაიყიდა. მოსახლეობა უკმაყოფილო იყო იაფი ტრანსპორტის გაუქმებით. ამჟამად ტროლეიბუსის ნაკვალევი მხოლოდ დვაბზუსა და ლიხაურშია შემორჩენილი, მოსაბრუნებელი მარყუჟების ადგილზე.

დღეს ოზურგეთში საზოგადოებრივი ტრანსპორტი აუცილებლობას წარმოადგენს. ტროლეიბუსების მიმოსვლის აღდგენა შესაძლებელიცაა, სასურველიც და ხელმისაწვდომიც. ტროლეიბუსმა ქალაქის ცენტრიდან სამი მიმართულებით - ანასეული, დვაბზუ და სოფელ ოზურგეთი - უნდა იმოძრაოს.

უკრაინა, ბოგდანის ტიპის ტროლეიბუსი
შესაძლოა ვინმესთვის ტროლეიბუსი ასოცირდებოდეს ნელ, გაუბედურებულ და ბიგელჩამოვარდნილ საშინელ ტრანსპორტთან, მაგრამ სინამდვილეში ტროლეიბუსი არის ეკოლოგიურად სუფთა და იაფი ტრანსპორტი, რომელიც გამართულად მუშაობს ძალიან ბევრ ქალაქში.

ლიონი, საფრანგეთი
მუნიციპალური ტრანსპორტის მოძრაობის სავარაუდო მიმართულებები ოზურგეთში:



Comments

  1. საინტერესო იდეაა: ეკოლოგიური, ეკონომიური და იაფი ტრანსპორტი, თანაც უხმაურო. ინფრასტრუქტურის აღდგენას (სატრანსპორტო საშუალების შეძენის ჩათვლით) ფინანსები და ძალისხმევა დასჭირდება; თუმცა თუ გაანგარიშება დადებით ეფექტს აჩვენებს, მაშინ შეიძლება ფიქრი ამ პროექტზე. შესაძლებელია მეორე ალტერნატივის, ელექტრო ავტობუსების განხილვაც - გააჩნია რომელი უფრო მომგებიანი იქნება. ფაქტია, რომ იაფი საზოგადოებრივი ტრანსპორტი ოზურგეთს და მახლობელ ზონებს აუცილებლად სჭირდება, ეს მოსახლეობისთვის დიდი შეღავათი იქნება. ვფიქრობ, ამას დადებითი ეფექტი ექნება ეკონომიკური აქტივობის ამაღლების კუთხითაც.

    ReplyDelete
    Replies
    1. ფიქრი არათუ შეიძლება, არამედ აუცილებელია. რათქმაუნდა, ალტერნატივების ელექტროავტობუსის, ასევე ტრამვაის,განხილვა შესაძლებელია

      Delete

Post a Comment

Popular posts from this blog

გურიის ფეოდალები

გურიის თავადები ვახუშტი ბატონიშვილის ცნობით ფლობს გურიას გურიელი და იტყვის ვარდანის ძეობასა, და სხუანი მის ქვეშენი არიან ესენი: თავდგირიძე და ამილახორი, ჩავიდნენ სამცხიდან, შარვაშისძე მოვიდა აფხაზეთიდამ, ბერიძე, კვერღელისძე, ბერეჟიანი, ნაკაშიძე დასხუანი, აგრეთვე აზნაურნიცა XIX საუკუნეში, დიმიტრი ბაქრაძის თანახმად, გურიაში თავადების შემდეგი გვარები იყო: გურიელი გურიელები გვარად სინამდვილეში ვარდანისძეები იყვნენ, ხოლო გურიელობა კი იყო მათი ტიტული, როგორც გურიის მფლობელებისა. ისინი თავიდან გურიის ერისთავები, XVI საუკუნიდან კი დამოუკიდებელი მთავრები  იყვნენ. გურიელად იწოდებოდა ფეოდალური სახლის უფროსი, სახლის სხვა წევრები - ბატონიშვილებად. გურიელების საზაფხულო რეზიდენცია იყო უჩხუბი, ზამთრისა კი - ოზურგეთი , მამია V გურიელმა რეზიდენცია მთლიანად ოზურგეთში გადაიტანა. საგვარეულო საძვალე - შემოქმედის ეკლესია , საბატონიშვილო - ლესა .  გურიელების გერბი ნაკაშიძე გურიელების შემდეგ გურიის ყველაძე ძლიერი და მდიდარი გვარი იყო. ნაკაშიძეების საგვარეულო მოდის...

მეგრული ტოპონიმები და გვარები გურიაში

გურია, სანამ გურულების წინაპარი მესხების ერთი ნაწილი ამ ტერიტორიაზე დასახლდებოდა, ეკავათ ზანურ (მეგრულ-ლაზურ) ენაზე მოსაუბრე ხალხს. ეს არის ახსნა იმისა, თუ რატომაა ხშირი გურიაში ზანური წარმოშობის ტოპონიმები, ასევე მეგრული დაბოლოების მქონე გვარები. მეგრულ-ლაზური ტოპონომიკა დღევანდელი გურიის ტერიტორიაზე VII-VIII საუკუნეების შემდეგ თანდათანობით ჩაანაცვლა ქართულმა, თუმცა ცალკეული ტოპონიმი მაინცაა შემორჩენილი. ამის მიზეზი იყო ქართულ ენაზე მოსაუბრე ტომების ლტოლვა მესხეთიდან ზღვისკენ, რაც განპირობებული იყო ერთი მხრივ ამ ხალხების მიერ ზღვაზე გასასვლელის ძიებით, ხოლო მეორე მხრივ, ქართლში არაბთა შემოსევებით. ( ჯავახიშვილი ი. , ქართველი ერის ისტორია წ I, 1960;  მაკალათია ს.,„სამეგრელოს ისტორია და ეთნოგრაფია“; 1941 ) ჰიდრონიმები : ორაგვისღელე , ოჩორჩხა (მთისპირი), ოკვანე, ოსკოჭინე (ჩაისუბანი) ოყვავილა (ქვემო აკეთი) ქალაქების და სოფლების დასახელებები: ოზურგეთი - მეგრული თავსართი „ო“ შეესაბამება ქართულ თავსართს „ა“ (ო-ზურგ-ეთი, სა-ზურგ-ეთი). ოზურგეთი და მისი შემოგარენი ზურგის ფუნქციას ასრულ...

გურიის ისტორია რუკებით / Historical Maps of Guria

დ გიიომ დელილის რუკა, 1723 წ. დასავლეთ საქართველო ოსმალეთის იმპერიის გავლენის ქვეშაა. რუკაზე აღნიშნულია გურია და მისი მნიშვნელოვანი პუნქტები: ოზურგეთი, შეკვეთილი, ქობულეთი ოსმალეთი აზიაში, ჰერმან მოლი, 1736 წ. რუკაზე აღნიშნულია „გურიელი“ ვახუშტი ბატონიშვილის რუკა, 1740-იანი წლები, გურია მარცხნივ ქვემოთ, მწვანე ფერით. ამ პერიოდში გურია ცალკე სამთავროა ემანუელ ბოუენის რუკა, 1747 წ. გურიაში ჩანს შეკვეთილი, ქობულეთი, გონიო, ხოფა 1766 წლის რუკა. რუკაზე აღნიშნულია ჯუმათი, საბერიძეო, ბაილეთი, ასკანა, ოზურგეთი, ლიხაური, ალამბარი, აჭი, ხინო, ჩმოულეთი (?), ქაჯეთის ციხე, ბათუმი, ხინო, ერგე უილიამ ფადენი, 1785 წ. ლუი ვივიენ დე სან-მარტინი, 1787 წლის რუკა რიგობერტ ბონი, 1787 წ ჟან-პიერ ბურინიონის რუკა, 1794 წ. გურიის შემადგენლობაში ჩანს ბათუმი, ქობულეთი, შეკვეთილი, გრიგოლეთი. ოზურგეთი. გურიას და ოსმალეთს შორის საზღვარი გონიოზე გადის. კავკასია 1799 წელს. გურია ოსმალეთის იმპერიაშია ნაჩვენები, თუმცა ფორმალურად ის დამოუკიდებელი სამთავროა და მას რ...

როგორ დაკარგა გურიამ ქობულეთი

გურია, ტრადიციულად, სამ ნაწილად იყოფოდა: ზემო, შუა და ქვემო გურიად. ქვემო გურია - ტერიტორია მდინარეებს, ჩოლოქსა და ჭოროხს შორის, დაახლოებით ემთხვევა დღევანდელი ქობულეთის რაიონს. ქვემო გურია გურიის სამთავროს ოსმალეთის იმპერიამ 1770-იან წლებში წაართვა და საზღვარმა მაშინ მდინარე ცხრაფონაზე გაიარა. ოსმალეთმა ეს ტერიტორია შეინარჩუნა ერთი საუკუნის განმავლობაში, 1878 წლამდე, მანამ, სანამ ის რუსეთის იმპერიამ ომის შედეგად არ დაიკავა. 1804 წელს რუსეთის იმპერიამ იმერეთის სამეფო გურიის სამთავროთურთ მფარველობაში მიიღო. რუსეთს მაშინვე გაუჩნდა პრეტენზიები ბათუმზე. საქართველოს მთავარმართებელი პავლე ციციანოვი სწერდა რუსეთის ელჩს სტამბულში, ანდრეი იტალინკსკის, რომ ეზრუნა ბათუმის რუსეთისთვის შეერთებაზე, რადგან ბათუმი გურიის სამთავროს ეკუთვნოდა, გურიის სამთავრო კი ახლა რუსეთს ეკუთვნისო. გურიის სამთავროს საზღვრების შესასწავლად გურიაში ჩავიდა პიოტრ ლიტვინოვი, რომელსაც ქაიხოსრო და მამია გურიელებმა მოახსენეს, რომ კინტრიში, ციხისძირი, ჩაქვი და ბათუმი გურიის სამთავროში შედიოდა. ლევან გურიელმა ...

ოზურგეთის ქუჩების სახელდებისთვის

ტოპონიმები გეოგრაფიული ადგილების, ქალაქების, სოფლების, ქუჩების, უბნების დასახელებებია . ტრადიციული ტოპონიმები, რომლებიც ბუნებრივად, ძალდაუტანებლად შეარქვა მათ ხალხმა, ისტორიულ-კულტურულ მემკვიდრეობას წარმოადგენს. როგორც წესი, ისინი დაკავშირებულნი არიან ხალხის ცხოვრებაში მომხდარ ისტორიულ მოვლენასთან, ამ ხალხის გამოჩენილი ადამიანის სახელის პატივისცემასთან, კონკრეტული ადგილის ნიშანთვისებასთან და სხვ. ამიტომ ტოპონიმების შესწავლა წარმოდგენას გვიქმნის იმ პერიოდის საზოგადოების მიზნებსა და ღირებულებებზე, რომლის დროსაც გაჩნდა ესა თუ ის დასახელება. ამ მხრივ საინტერესოა ოზურგეთის ურბანონიმების ისტორიაც. ამ პატარა ქალაქის ზოგიერთმა ქუჩამ 100 წლის მანძილზე 5-ზე მეტჯერ შეიცვალა დასახელება. ქალაქის საწყისებთან ოზურგეთის, როგორც ქალაქის არსებობა გვიან ფეოდალური ხანიდან დასტურდება. გვიანდელ შუა საუკუნეებში ოზურგეთი გურიის სამთავროს დედაქალაქსა და მნიშვნელოვან სავაჭრო ქალაქს წარმოადგენდა. ამას ადასტურებს ქალაქში აღმოჩენილი ვერცხლის მონეტების განძი. ამ დროს ოზურგეთი პატარა ფეოდალური ტიპის ქ...