Skip to main content

ოზურგეთის დანგრეული შენობები

აქ წარმოდგენილია ოზურგეთის ის შენობები, რომლებიც რაიმე ნიშნით მნიშვნელოვანი იყო ქალაქისთვის და რომლებიც დღეს აღარ დგას. 

1. მამია V გურიელის სასახლე და „დრუჟინა“

მამია V გურიელმა, გურიის უკანასკნელმა მთავარმა ოზურგეთში სასახლე 1812-14 წლებში აიშენა. 1829 წლისთვის სასახლე სანახევროდ დანგრეული იყო. რუსეთის იმპერიის მიერ გურიის სამთავროს დაპყრობის შემდეგ, სასახლის გალავნის შიგნით აშენდა რუსული ჯარის, ე.წ. დრუჟინის სამსართულიანი შენობა, სადაც ოზურგეთის მაზრის ხელისუფლება განთავსდა. დრუჟინის შენობა საბოლოოდ დაანგრიეს 1950-იან წლებში.

გურიელების სასახლის გალავანი და დრუჟინა, ლადო მალაზონიას ნახატი

2. ოზურგეთის სასულიერო საწავლებელი (პირველი სკოლა)

1870-იან წლებში, როდესაც დეკანოზმა ქიქოძემ საკუთარ სახლში განთავსებულ ოზურგეთის სასულიერო საწავლებელს შენობის დაცლა მოსთხოვა, გრიგოლ გურიელმა სკოლას სერის უბანში მდებარე საკუთარი სახლი ნახევარ ფასად დაუთმო. შენობა 2008 წელს დაანგრიეს.


3. სტამბა

სტამბა ოზურგეთში გაიხსნა 1891 წელს. ოზურგეთი იყო რიგით მეოთხე ქალაქი, სადაც სტამბა გაჩნდა თბილისის, ქუთაისისა და ბათუმის შემდეგ. 1981 წელს, სტამბის დარსებიდან 90 წლისთავზე ძველი სტამბის ადგილსამყოფელზე დაიდგა იქ მემორიალური დაფა, რომელიც დღეს აღარ დგას.

4. წმინდა მარინეს ეკლესია



ხით ნაგები წმინდა მარინეს სახელობის ხით ნაგები ქართული ეკლესია იდგა ქალაქის ბაღში სამხედროთათვის განკუთვნილ რუსულ, ასევე ხის, ეკლესიასთან ერთად. ტაძრის ირგვლივ ტრადიციულად სასაფლაო იყო, სადაც სხვათა შორის დაკრძალული არიან ფილიმონ ქორიძე, გრიგოლ გურიელი და სხვები.



5. ფრანგთა ეკლესია

კათოლიკური ეკლესია (ფრანგების ეკლესიას ხალხი) მის ირგვლივ არსებული სასაფლაოთი და ბაღით ოზურგეთის სამხრეთ ნაწილში მდებარეობდა. ეკლესიის ხის შენობა 1960-იან წლებამდე იდგა, ბაღმა 1940-იან წლებამდე იარსება, მისი ერთი მცენარე კი დღესაც დგას კერძო ასმოსახლო ნაკვეთში.

6. კინოთეატრი „ილუზიონი“



1914 წელს გერმანე გოგიტიძემ, კინოპროდიუსერმა და ქართული კინოს პიონერმა, რომელიც ოზურგეთის ქალაქის საბჭოს წევრიც იყო, ააშენა 250-კაციანი დარბაზით და მოძრავი სცენით, რომელსაც ასევე აუშენა ელექტროსადგური. კინოთეატრმა იარსება 1918 წლის აპრილამდე, გურიაში ოსმალეთის იმპერიის შემოჭრამდე. ივნისში, როცა ოსმალეთმა გურია დაცალა, მისმა არმიამ ქალაქი გაძარცვა და გოგიტიძის ელსადგურის ძრავებიც თან გაიყოლა.

ძველი თეატრი, ლადო მალაზონიას ნახატი
7. ექიმ ქავთარაძის სახლი

ეს გურული ტრადიციული ხის ოდა-სახლი, რომელიც, ამავდროულად, გამოირჩეოდა სხვა ასეთივე ოდა-სახლებისგან, იდგა რუსთაველის და გამსახურდიას ქუჩების კუთხეში, თეატრის უკან. დაანგრია მესაკუთრემ 2015 წელს.

8. ინტერნატი


იდგა ნინოშვილისა და რუსთაველის და ჟორჟოლიანის ქუჩების კუთხეში, ფიჭვნარითა და კრიპტომერიებით გაშენებულ ბაღში. ატარებდა ფილიპე მახარაძის სახელს. დღეს მის ტერიტორიაზე საავადმყოფოა.

9. მრავალფუნქციური შენობა გურიის ქუჩაზე



ამ შენობაში განთავსებული ავტოსადგური, მუზეუმი, მასწავლებელთა სახლი, სახელმწიფო გამომცემლობის წიგნის მაღაზია. დაიწვა ახალი წლის ღამეს.

შენობა გურიის გამზირის მხრიდან
10. სასტუმრო „გურიის“ ძველი შენობა

სასტუმროს ორსართულიანი, აგურით ნაგები შენობა აშენდა 1935 წელს. 1958 წელს დააშენეს მესამე სართული, 1968 წელს ჩაუტარდა რეკონსტრუქცია. დაანგრიეს 1979 წელს, რათა აეშენებინათ ახალი შენობა, რომელიც დღემდე დგას.
1958 წლის რეკონსტრუქციის შემდეგ
11. კულტურის სახლი

შენობაში განთავსებული იყო მახარაძის დრამატული თეატრი 1962 წლამდე, სხვადასხვა ანსამბლი და ქალაქის N1 ბიბლიოთეკა. დაანგრიეს 1979 წელს ქალაქის ცენტრის „თანამედროვე არქიტექტურულ-საინჟინრო პრინციპებზე მოწყობის“ საბაბით.

12. რესტორანი „იზაბელა“


ამ რესტორანში უმასპინძლეს 1962 წელს მახარაძეში ჩამოსულ ჯორჯ ბალანჩინს. შენობა დაანგრიეს 1979, რადგან ქალაქის ცენტრში ერთსართულიანი რესტორანი არ უნდა ყოფილიყო.






Comments

Popular posts from this blog

მეგრული ტოპონიმები და გვარები გურიაში

გურია, სანამ გურულების წინაპარი მესხების ერთი ნაწილი ამ ტერიტორიაზე დასახლდებოდა, ეკავათ ზანურ (მეგრულ-ლაზურ) ენაზე მოსაუბრე ხალხს. ეს არის ახსნა იმისა, თუ რატომაა ხშირი გურიაში ზანური წარმოშობის ტოპონიმები, ასევე მეგრული დაბოლოების მქონე გვარები. მეგრულ-ლაზური ტოპონომიკა დღევანდელი გურიის ტერიტორიაზე VII-VIII საუკუნეების შემდეგ თანდათანობით ჩაანაცვლა ქართულმა, თუმცა ცალკეული ტოპონიმი მაინცაა შემორჩენილი. ამის მიზეზი იყო ქართულ ენაზე მოსაუბრე ტომების ლტოლვა მესხეთიდან ზღვისკენ, რაც განპირობებული იყო ერთი მხრივ ამ ხალხების მიერ ზღვაზე გასასვლელის ძიებით, ხოლო მეორე მხრივ, ქართლში არაბთა შემოსევებით. გვარები ლომჯარია, ჭანტურია, კვირკველია, გაგუა, გოგუა, აფხაზავა და ა. შ. ჰიდრონიმები : ორაგვისღელე, ოჩოჩხა (მთისპირი), ოკვანე, ოსკოჭინე (ჩაისუბანი) ქალაქების და სოფლების დასახელებები: ოზურგეთი - მეგრული თავსართი „ო“ შეესაბამება ქართულ თავსართს „ა“ (ო-ზურგ-ეთი, სა-ზურგ-ეთი). ოზურგეთი და მისი შემოგარენი ზურგის ფუნქციას ასრულებდა ოსმალეთის იმპერიასთან ბრძოლაში და ამით აიხსნება ქალაქის ს

გურიის ფეოდალები

გურიის თავადები ვახუშტი ბატონიშვილის ცნობით ფლობს გურიას გურიელი და იტყვის ვარდანის ძეობასა, და სხუანი მის ქვეშენი არიან ესენი: თავდგირიძე და ამილახორი, ჩავიდნენ სამცხიდან, შარვაშისძე მოვიდა აფხაზეთიდამ, ბერიძე, კვერღელისძე, ბერეჟიანი, ნაკაშიძე დასხუანი, აგრეთვე აზნაურნიცა XIX საუკუნეში, დიმიტრი ბაქრაძის თანახმად, გურიაში თავადების შემდეგი გვარები იყო: გურიელი გურიელები გვარად სინამდვილეში ვარდანისძეები იყვნენ, ხოლო გურიელობა კი იყო მათი ტიტული, როგორც გურიის მფლობელებისა. ისინი თავიდან გურიის ერისთავები, XVI საუკუნიდან კი დამოუკიდებელი მთავრები  იყვნენ. გურიელად იწოდებოდა ფეოდალური სახლის უფროსი, სახლის სხვა წევრები - ბატონიშვილებად. გურიელების საზაფხულო რეზიდენცია იყო უჩხუბი, ზამთრისა კი - ოზურგეთი , მამია V გურიელმა რეზიდენცია მთლიანად ოზურგეთში გადაიტანა. საგვარეულო საძვალე - შემოქმედის ეკლესია , საბატონიშვილო - ლესა .  გურიელების გერბი ნაკაშიძე გურიელების შემდეგ გურიის ყველაძე ძლიერი და მდიდარი გვარი იყო. ნაკაშიძეების საგვარეულო მოდის გვარ ნაკანიდან. ნაკანი

გურულების შესახებ

იაკობ გოგებაშვილი: გურული მეტად ჩქარია ლაპარაკში, მოძრაობაში, საქმეში, უყვარს პირდაპირობა და სძულს პირმოთნეობა. სწრაფად მოსდის გული, თოფის წამალივით იცის აფეთქება; მაგრამ ჩქარა ისევ მშვიდდება. სიმარჯვით და გულადობით გურულები განთქმულნი არიან. განათლებასაც გატაცებით მისდევენ. თედო ჟორდანია გურიის კუთხე დამივლია ამ ოციოდ წლის წინედ, როდესაც უცხოელების კულტურას ამ ხალხზე შესამჩნევი გამრყვნელი გავლენა არ მოეხდინა. უსწავლელ-უწიგნო გლეხ-კაცებმა გამაკვირვეს მათის დიდებულ სიტყვა-პასუხით, ,,ჯენტლმენობით” – ზრდილობით, ძველებურ ქართულ განათლებით (ბევრმა იცოდა გალობა საუცხოოდ და უფრო მეტმა ძველი სიმღერები – წარმტაცები), ჩვეულებათა სათნიანობით, კულტურით, რომლის ვრცლად აღწერა ითხოვს ახალს გმირებს. მათი ჩონგური ...და ფერხულის დაბმა ხომ გაიტაცებს იმასაც, რომლის სული მიძინებულია და მომკვდარინებული მუდმივ დუხჭირ ქვეყნიურს ზრუნვაში და ვისაც გმირული სული უღვივის გულში, იმას ხომ ცად აიტაცებს. ამ ხალხში ქურდები სულ არ იყო მაშინ – ძველი გურული, როგორც ქართლელ-კახელიც ამას არ იკადრებდა. გურულების

ბახმაროს ტურისტული ბილიკები

აქ წარმოდგენილია ბახმაროს დამსვენებელთა შორის პოპულარული რამდენიმე ტურისტული ბილიკი. ობოლი ქვა Powered by  Wikiloc ზოტიყელი Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc გადრეკილი, ანუ მზის ამოსავალი Powered by  Wikiloc მზის ჩასავალი Powered by  Wikiloc ვაკიჯვარი - ბახმარო Powered by  Wikiloc ბახმარო - მთისპირი  Powered by  Wikiloc სილამაზის წყარო  Powered by  Wikiloc ფაფარას ჩანჩქერი  Powered by  Wikiloc ბახმარო - გომისმთა  Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc

გურიის გერბები

გგურიის გერბების აღწერილობა აღებულია ამ ნაშრომიდან გურიის სამთავროს გერბი გურიის სამთავროს გერბის გამოსახულება ვახუშტი ბატონიშვილმა შემოგვინახა. მკრთალ ვარდისფერ ფონზე გამოსახულია ირემი თავზე შარავანდედმოსილი ვარსკვლავითურთ. ირემი, ისევე როგორც სხვა ლომი, ხარი, ცხვარი, ირემი, ტახი, ღორი და სხვა უძველესი საკულტო ე. ი. ტოტემური ცხოველია. ტოტემური ცხოველების მრავალფეროვანი გამოსახულებანი საქართველოს პრაქტიკულად მთელ ტერიტორიაზე არის დადასტურებული როგორც მატერიალური კულტურის ძეგლებზე, ისევე თქმულება გადმოცემებში თუ ხალხურ ზეიმებში ან დღესასწაულებში. გურიის სამთავროს გერბი  (რუსეთის იმპერიის მფარველობაში) გურიის სამთავროს კიდევ ერთი გერბი დაცულია სახელმწიფო მუზეუმში.  ოქროსველიან ფრანგულ ფარში გამოსახულია ლათინური ჯვრით დაბოლოებული მარცხნივ ჩაწეული სვეტი, მის ძირში კი წინა თათებით მახვილის მპყრობელი მწოლიარე ლეოპარდი; ფარი სამთავრო გვირგვინით დამშვენებული პავილიონით არის შემკული.  გერბი მოქმედებდა XIX საუკუნის დასაწყისში, გურიის სამთავროს რუსეთის იმპერიის მფარველობაში არსებობის დროს, სამთავ