Skip to main content

ოზურგეთის შენობები

(ქრონოლოგიური სია ფოტოებით)

ოზურგეთის დღევანდელი არსებული განაშენიანება თითქმის მთლიანად საბჭოთა პერიოდისა, თუ არ ჩავთლით რამდენიმე ქუჩას, რომელსაც გასაბჭოებამდე არსებული მოხაზულობა უნდა ჰქონდეს შემორჩენილი, შენობები კი იქაც საბჭოთა პერიოდისაა. ქალაქის ლამის ერთადერთი გასაბჭოებამდე აშენებული შენობა 9 აპრილის ქუჩაზე მდებარე დიმიტრი გურიელის სასახლე, სადაც ახლა შემოქმედელი ეპისკოპოსის რეზიდენცია არის, და მის გვერდით მდებარე ძველებური გურული ოდა-სახლია, რომელშიც მუზეუმია განთავსებული. არაა გამორციხული, კერძო სახლებს შორისაც  იყოს გასაბჭოებამდე აშენებული ერთი-ორი სახლი შემორჩენილი.

ქვემოთ კი მოცემულია ოზურგეთში დღემდე მდგარი (და ზოგი დანგრეული) შენობის სია ქრონოლოგიურად. სია, ცხადია, არაა სრული. როგორც უკვე ვთქვი, ამ შენობების უდიდესი უმრავლესობა საბჭოთა პერიოდზე მოდის. დამოუკიდებლობის შემდეგ, 2000-იან წლებში ქალაქში რამდენიმე შენობა აშენდა და ისიც სიმბოლურია, თუ რა შენობებია ეს. 

1873: დიმიტრი გურიელის სასახლე (რეკონსტრუქცია 1974, 2007)



გასაბჭოებამდე პერიოდისაა სახლი, სადაც მხატვარი ანტონ გოგიაშვილი ცხოვრობდა



1926: აბრეშუმის ძაფ-საღებ საგრეხი ფაბრიკა (რეკონსტრუქცია 1928)

1932: რკინიგზის სადგური (რეკონსტრუქცია 1979, 2012)

სადგურის პირველადი სახე
1935: აბრეშუმის ფაბრიკის მუშათა საერთო საცხოვრებელი 

ე.წ. ოთხსართულიანი სახლი
1935: აბანო
1935: ორსართულიანი აფთიაქი
1935: სასტუმრო „გურია“ (რეკონსტრუქცია 1958, 1968, დაანგრიეს 1979)

სასტუმროს შენობა 1955 წ.
1937: სახელწმიფო ბანკი

2009 წ
1938: ქალაქის საბჭოს და აღმასკომის შენობა
1938: მეორე სკოლის შენობა


1939: კინოთეატრი „გამარჯვება“ (რეკონსტრუქცია 1984)


2008 წ.
1941: კაფე-რესტორანი ბერიას (გაბრიელ ეპისკოპოსის) და გურიის ქუჩების კუთხეში

1955 წ.
1955 : სპორტული შენობა (საბილიარდო და ტირი) ჟდანოვის (გაბრიელ ეპისკოპოსის) ქუჩაზე
1955 : ამფითეატრი კულტურის და დასვენების პარკში 
1956: ექადიის კოლმეურნეობის ადმინისტრაციული შენობა
1958: ზვანის კოლმეურნეობის ადმინისტრაციული შენობა

ზვანის კოლმეურნეობაში ამჟამად სამრევლო სკოლაა
1958: ორი ოთხსართულიანი საცხოვრებელი სახლი მარქსის (დოლიძის) და ორჯონიკიძის (ჭავჭავაძის) კუთხეში
1959:  ჩაის N2 ფაბრიკა


1959: ასკანგელის ფაბრიკა
1959: ყველ-კარაქის ქარხანა
1960: სამსართულიანი საცხოვრებელი სახლი გურამიშვილის ქუჩაზე
1961: სტომატოლოგიური პოლიკლინიკა 25 ოქტომბრის (9 აპრილის) ქუჩაზე


1961: რუსული საშუალო (მეოთხე საჯარო) სკოლა
1961: რესტორანი „იზაბელა“ (დაანგრიეს 1979)

იზაბელას მშენებლობა
1962: დრამატული თეატრი
თეატრის მშენებლობა, 1954-61 წწ


1965: ტუბდისპანსერი
1966: რაიკომის შენობა (რეკონსტრუქცია 1979-81)


1967: არქივი
1970: კავშირგაბმულობის შენობა
1970: ლუდის და ხილის საკონსერვო ქარხანა
1971: რკინა-ბეტონის ქარხანა
1971: „ბავშვთა სამყარო“
1971: სატყეო მეურნეობის შენობა
1977: საბავშვო კაფე მზიური და საგაზაფხულო კაფე გაზაფხული ორჯონიკიძის ქუჩაზე
1978:  12 სართულიანი საცხოვრებელი სახლი ცხაკაიას (ფარნავაზ მეფის) ქუჩაზე
1979: რაიცენტრალური საავადმყოფო
გახსნის დღე
1979: ცენტრალური ბიბლიოთეკა (რეკონსტრუქცია 1989)
1979: სპორტდარბაზი

სპორტსკოლა
1980: ცენტრალური ავტოსადგური
1980: ორი თორმეტსართულიანი საცხოვრებელი სახლი ლენინის (კოსტავას) ქუჩაზე,
1980: სასტუმრო „გურიას“ ახალი შენობა (რეკონსტრუქცია 1989)
2014 წ

მუზეუმის გახსნა, 1981 წლის 18 დეკემბერი
1981: საბავშვო ბაღი სტახანოვის ქუჩაზე
2007: საკათედრო ტაძარი

2008 წ
2007: სპორტის სასახლე


2009: პოლიციის სამმართველო

2014 წ.
2011: საავადმყოფო

2014 წ.

იუსტიციის სახლი
2014: ექადიის ეკლესია 


Comments

Popular posts from this blog

მეგრული ტოპონიმები და გვარები გურიაში

გურია, სანამ გურულების წინაპარი მესხების ერთი ნაწილი ამ ტერიტორიაზე დასახლდებოდა, ეკავათ ზანურ (მეგრულ-ლაზურ) ენაზე მოსაუბრე ხალხს. ეს არის ახსნა იმისა, თუ რატომაა ხშირი გურიაში ზანური წარმოშობის ტოპონიმები, ასევე მეგრული დაბოლოების მქონე გვარები. მეგრულ-ლაზური ტოპონომიკა დღევანდელი გურიის ტერიტორიაზე VII-VIII საუკუნეების შემდეგ თანდათანობით ჩაანაცვლა ქართულმა, თუმცა ცალკეული ტოპონიმი მაინცაა შემორჩენილი. ამის მიზეზი იყო ქართულ ენაზე მოსაუბრე ტომების ლტოლვა მესხეთიდან ზღვისკენ, რაც განპირობებული იყო ერთი მხრივ ამ ხალხების მიერ ზღვაზე გასასვლელის ძიებით, ხოლო მეორე მხრივ, ქართლში არაბთა შემოსევებით. გვარები ლომჯარია, ჭანტურია, კვირკველია, გაგუა, გოგუა, აფხაზავა და ა. შ. ჰიდრონიმები : ორაგვისღელე, ოჩოჩხა (მთისპირი), ოკვანე, ოსკოჭინე (ჩაისუბანი) ქალაქების და სოფლების დასახელებები: ოზურგეთი - მეგრული თავსართი „ო“ შეესაბამება ქართულ თავსართს „ა“ (ო-ზურგ-ეთი, სა-ზურგ-ეთი). ოზურგეთი და მისი შემოგარენი ზურგის ფუნქციას ასრულებდა ოსმალეთის იმპერიასთან ბრძოლაში და ამით აიხსნება ქალაქის ს

გურიის ფეოდალები

გურიის თავადები ვახუშტი ბატონიშვილის ცნობით ფლობს გურიას გურიელი და იტყვის ვარდანის ძეობასა, და სხუანი მის ქვეშენი არიან ესენი: თავდგირიძე და ამილახორი, ჩავიდნენ სამცხიდან, შარვაშისძე მოვიდა აფხაზეთიდამ, ბერიძე, კვერღელისძე, ბერეჟიანი, ნაკაშიძე დასხუანი, აგრეთვე აზნაურნიცა XIX საუკუნეში, დიმიტრი ბაქრაძის თანახმად, გურიაში თავადების შემდეგი გვარები იყო: გურიელი გურიელები გვარად სინამდვილეში ვარდანისძეები იყვნენ, ხოლო გურიელობა კი იყო მათი ტიტული, როგორც გურიის მფლობელებისა. ისინი თავიდან გურიის ერისთავები, XVI საუკუნიდან კი დამოუკიდებელი მთავრები  იყვნენ. გურიელად იწოდებოდა ფეოდალური სახლის უფროსი, სახლის სხვა წევრები - ბატონიშვილებად. გურიელების საზაფხულო რეზიდენცია იყო უჩხუბი, ზამთრისა კი - ოზურგეთი , მამია V გურიელმა რეზიდენცია მთლიანად ოზურგეთში გადაიტანა. საგვარეულო საძვალე - შემოქმედის ეკლესია , საბატონიშვილო - ლესა .  გურიელების გერბი ნაკაშიძე გურიელების შემდეგ გურიის ყველაძე ძლიერი და მდიდარი გვარი იყო. ნაკაშიძეების საგვარეულო მოდის გვარ ნაკანიდან. ნაკანი

გურულების შესახებ

იაკობ გოგებაშვილი: გურული მეტად ჩქარია ლაპარაკში, მოძრაობაში, საქმეში, უყვარს პირდაპირობა და სძულს პირმოთნეობა. სწრაფად მოსდის გული, თოფის წამალივით იცის აფეთქება; მაგრამ ჩქარა ისევ მშვიდდება. სიმარჯვით და გულადობით გურულები განთქმულნი არიან. განათლებასაც გატაცებით მისდევენ. თედო ჟორდანია გურიის კუთხე დამივლია ამ ოციოდ წლის წინედ, როდესაც უცხოელების კულტურას ამ ხალხზე შესამჩნევი გამრყვნელი გავლენა არ მოეხდინა. უსწავლელ-უწიგნო გლეხ-კაცებმა გამაკვირვეს მათის დიდებულ სიტყვა-პასუხით, ,,ჯენტლმენობით” – ზრდილობით, ძველებურ ქართულ განათლებით (ბევრმა იცოდა გალობა საუცხოოდ და უფრო მეტმა ძველი სიმღერები – წარმტაცები), ჩვეულებათა სათნიანობით, კულტურით, რომლის ვრცლად აღწერა ითხოვს ახალს გმირებს. მათი ჩონგური ...და ფერხულის დაბმა ხომ გაიტაცებს იმასაც, რომლის სული მიძინებულია და მომკვდარინებული მუდმივ დუხჭირ ქვეყნიურს ზრუნვაში და ვისაც გმირული სული უღვივის გულში, იმას ხომ ცად აიტაცებს. ამ ხალხში ქურდები სულ არ იყო მაშინ – ძველი გურული, როგორც ქართლელ-კახელიც ამას არ იკადრებდა. გურულების

ბახმაროს ტურისტული ბილიკები

აქ წარმოდგენილია ბახმაროს დამსვენებელთა შორის პოპულარული რამდენიმე ტურისტული ბილიკი. ობოლი ქვა Powered by  Wikiloc ზოტიყელი Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc გადრეკილი, ანუ მზის ამოსავალი Powered by  Wikiloc მზის ჩასავალი Powered by  Wikiloc ვაკიჯვარი - ბახმარო Powered by  Wikiloc ბახმარო - მთისპირი  Powered by  Wikiloc სილამაზის წყარო  Powered by  Wikiloc ფაფარას ჩანჩქერი  Powered by  Wikiloc ბახმარო - გომისმთა  Powered by  Wikiloc Powered by  Wikiloc

გურიის გერბები

გგურიის გერბების აღწერილობა აღებულია ამ ნაშრომიდან გურიის სამთავროს გერბი გურიის სამთავროს გერბის გამოსახულება ვახუშტი ბატონიშვილმა შემოგვინახა. მკრთალ ვარდისფერ ფონზე გამოსახულია ირემი თავზე შარავანდედმოსილი ვარსკვლავითურთ. ირემი, ისევე როგორც სხვა ლომი, ხარი, ცხვარი, ირემი, ტახი, ღორი და სხვა უძველესი საკულტო ე. ი. ტოტემური ცხოველია. ტოტემური ცხოველების მრავალფეროვანი გამოსახულებანი საქართველოს პრაქტიკულად მთელ ტერიტორიაზე არის დადასტურებული როგორც მატერიალური კულტურის ძეგლებზე, ისევე თქმულება გადმოცემებში თუ ხალხურ ზეიმებში ან დღესასწაულებში. გურიის სამთავროს გერბი  (რუსეთის იმპერიის მფარველობაში) გურიის სამთავროს კიდევ ერთი გერბი დაცულია სახელმწიფო მუზეუმში.  ოქროსველიან ფრანგულ ფარში გამოსახულია ლათინური ჯვრით დაბოლოებული მარცხნივ ჩაწეული სვეტი, მის ძირში კი წინა თათებით მახვილის მპყრობელი მწოლიარე ლეოპარდი; ფარი სამთავრო გვირგვინით დამშვენებული პავილიონით არის შემკული.  გერბი მოქმედებდა XIX საუკუნის დასაწყისში, გურიის სამთავროს რუსეთის იმპერიის მფარველობაში არსებობის დროს, სამთავ