ჟაკ ფრანსუა გამბა იყო ფრანგი მოგზაური, რომელმაც 1820-24 წლებში იმოგზაურა კავკასიაში, მათ შორის დასავლეთ საქართველოში
ფაზისის ხელმარცხნივ, დაახლოებით ერთ ვერსზე, განლაგებულია გურია; მას განაგებს რუსეთის ქვეშევრდომი, ან უფრო ზუსტად მისი მოხარკე მთავარი. ქვეყანა გამოირჩევა ნაყოფიერი მიწებითა და მდიდარი მცენარეულობით; მაგრამ ეს მხარე, ისევე როგორც სამეგრელო და იმერეთი, მთლიანად ტყითაა დაფარული; მხოლოდ ალაგ-ალაგ თუ ვნახავთ საუცხოო საძოვრებს და დამუშავებული მიწების პატარ-პატარა ნაკვეთებს. თითქმის ყველა საცხოვრებელი სახლი დგას შემაღლებულ ადგილზე, საიდანაც შემოგარენი ხელისგულივით მოჩანს. ჰავა აქ უფრო ჯანსაღია, ვიდრე დაბლობში.
მე უკვე ვთქვი, რომ გურიის სანაპიროზე მდებარე წმინდა ნიკოლოზის ციხესიმაგრე რუსებმა 1820 წლიდან მიატოვეს. ახალციხელი თურქების თავდასხმებისაგან თავის დასაცავად მათ ამ სამთავროში ორი სხვა გამაგრებული ადგილი უჭირავთ.
გურიის სუვერენი ძალიან ცდილობს ევროპული ზნე-ჩვეულებების შეთვისებას. მას მოსწონს და სურვილიც აქვს შეიძინოს ევროპის მანუფაქტურული პროდუქცია. ეჭვგარეშეა, რომ იგი ერთ-ერთი იმათგანი იქნება, ვინც განსაკუთრებით შეუწყობს ხელს ევროპელებთან სავაჭრო ურთიერთობების განვითარებას. მან მიწები და ყმა-გლეხთა ოჯახები უბოძა ერთ ინგლისელს - ბ-ნ მარს, რომელიც თავის მეუღლესთან ერთად (წარმოშობით ეს ქალი ესპანელია) აქ დასახლდა და ინდიგოს მოშენება განიზრახა.
გურიის მთავარი იმდენად იყო აღტაცებული გასულ ზაფხულს გერმანელი მუშაითების მიერ აქ გამართული წარმოდგენით, რომ მათ რამდენიმე არპანი მიწა და ყმა-გლეხთა ხუთი ოჯახი უბოძა იმ პირობით, რომ კვირაში სამჯერ მის კარზეც გაემართათ წარმოდგენები და რამდენიმე ყმისთვის მუშაითობა ესწავლებინათ.
გურიის ხალხი იმავე ენაზე ლაპარაკობს და აქვს იგივე ადათ-წესები, რაც სამეგრელოში მცხოვრებ ხალხს. აქაური ადათ-წესები არ არის მეტისმეტად მკაცრი და არც ხალხია ისეთი ზნედაცემული, როგორც ეს შარდენის დროს იყო. გურიის ხალხი ამ ხნის მანძილზე ძალზე გაკეთილშობილებულა.
გურიაში მისდევენ მევენახეობას, მოჰყავთ სიმინდი, ფეტვი, თამბაქო, ალაგ-ალაგ ბამბა, წარმოებენ მცირეოდენ აბრეშუმსაც. ბამბა და აბრეშუმი აქ ისეთი რაოდენობითაა, რომ მხოლოდ ადგილობრივ მოთხოვნილებას აკმაყოფილებს და საექსპორტო საქონელთა შორის მათი ჩართვა შეუძლებელია.
გურიაში საკმაოდ დიდი რაოდენობით აწარმოებენ ცვილსა და თაფლს. ეს უკანასკნელი ორი სახისაა: ერთი წააგავს იტალიის საუკეთესო თაფლს, მეორე კი მათრობელაა და ამ თვისებას იგი იელის ყვავილისაგან იძენს, რომლითაც ფუტკრები იკვებებიან და რომლის ბუჩქებიც უხვადაა ზეგან ადგილებში. ქსენოფონტეს სწორედ ეს მათრობელა თაფლი აქვს მოხსენიებული, როცა მან ბერძენთა ათიათასიანი დაქირავებული ჯარით უკან დახევისას კოლხეთის მოსაზღვრე ქვეყანაზე გამოიარა.
ამავე თემაზე: უცხოური წყაროები გურიის შესახებ
Comments
Post a Comment