გურული ფირალები

ფფოტოები და ციტატები ირაკლი მახარაძის წიგნიდან „გურული ფირალები“

„არ არის არცერთი განათლებული ერი, რომ თავის განვითარებაში ყაჩაღობა არ გაევლოს“

 გაზეთი „ივერია“

კვაჭაძე, ერთ-ერთი პირველი ფირალი

ალმასხან ბედინეიშვილის ისტორია

ალმასხან ბედინეიშვილი იყო წარმოშობით სურებიდან. მისი ბატონი იყო ზურაბ ერისთავი, გორაბერულის ერისთავების შტოდან.

ერისთავი მიაკითხავდა ბედინეიშვილს, როგორც სხვა გლეხებს, წამოწვებოდა მარანში და ითხოვდა მასვით და მაჭამეთო და სამ დღეზე ნაკლებს არ გაჩერდებოდა. უძლებდა ალმასხანი, მაგრამ ერთხელაც ბატონმა ქალები მოინდომა, ამოასხა ალმასხანს, შეუვარდა ერისთავს გორაბერეჟუოულის სასახლეში და მოკლა ლოგინში.

ბედინეიშვილმა 60 წელის გაატარა სურების ტყეში ფირალობაში.

სიმღერა ფირალ მეხუზლაზე

 

სიმღერა სისონა დარჩიაზე

ნიკოლოზ მეხუზლა (მარცხნივ) და სისონა დარჩია (მარჯვნივ)

 სიმღერა სისონა დარჩიაზე

„იცით, ვინ არიან ეს ფირალები? ცოლშვილიანი კაცები, რომლებიც გუშინ მშვიდი მიწის მუშა იყვნენ, სახელმწიფო ბეგარას იხდიდნენ და თავის მოძმეებთან ცხოვრების მძიმე უღელს ეწეოდნენ. აი ასეთი ადამიანი რაღაც უხილავი, უბედური გარემოების მიზეზით დღეს ტოვებს ცოლ-შვილს, იღებს ხელში თოფს და ნადირივით გარბის ტყეში, - ფირალდება“

ეგნატე ნინოშვილი

ირაკლი კალანდარიშვილი

თეოფილე მუხაშავრია და ლავრენტი გობრონიძე

ყაჩაღობის მიზეზად გლეხკაცის მოშლილი მეურნეობა გახდა, გააუმჯობესეთ გლეხკაცის მეურნეობა და ცხოვრება, ფაქტებით დაუმტკიცეთ, რომ შრომის ნაყოფი მასვე ეკუთვნის და მაშინ იგი თავს დაანებებს ყაჩაღობას, იარაღს დაჰყრის და გუთანს მოკიდებს ხელს. 

ივერია 1884 N5

დათიკო შევარდნაძე

„სჩანს, ყაჩაღის მოქმედება გულსა ფხანს ხალხს, მისი პროტესტი საზოგადოების პროტესტს უახლოვდება, ყაჩაღის მიდრეკილება საზოგადოების მიდრეკილებას ჰგავს...საზოგადოება მწუხარებას, კვნესას, გოდებას და ოხვრას ყაჩაღის პირით ამცნობს ქვეყანას"

გაზეთი „ივერია“

ერასტი ჯორბენაძე

„ფირალს ტყეში ყოფნა სახლში ყოფნას რავა ერჩია, მარა შუუჩდებოდენ და გადააქცევდენ ფირალად“

გურული გლეხი

ერასტი ჯორბენაძე (მარცხნივ) მარჯვნივ ილიკო იმერლიშვილი, ილია ჭავჭავაძის მკვლელი

ვასილა ლომინაძის ლექსი 

ჩვიდმეტი წლის რომ შევიქენ

იარაღი შევიყვარე;
მაუზერი და ლაგანა

 ჯიბანებს ამოვიფარე.
სალდათობამ მომიწია

 პოლიციას დავემალე
დედ-მამას დავემშვიდობე 

რუსეთისკენ გავემგზავრე
სახარჯო შემომელია

უფულობა არ ვიკადრე
აზოვის ბანკი გავტეხე

ფული ბლომათ გავიტანე.

მელქისედეკ გუნთაიშვილი კვირიკეთიდან. კვირიკეთის ეკლესიის ეზოშია მისი საფლავი ამავე ფოტოთი

„ვინც ახლოს იცნობს დღევანდელ გურიის ყოფა-ცხოვრებას ... ის გურიის ხალხს კი არა, დღევანდელ წეს-წყობილებას დასდებს ბრალს გურიაში ფირალობის გამო.“  

ეგნატე ნინოშვილი

მარცხნივ ესე ცინცაძე

სიმონა დოლიძე

 

სიმონა დოლიძე, დგას მარჯვნივ,
მის წინ ზის მელქისედეკ ბურჭულაძე
ბურჭულაძე იყო ცნობილი ფირალი
და ტერორისტი.
ბავშვობიდან თბილისში მუშაობდა მღებავად.
1907 წელს მონაწილეობდა თბილისში
ავჭალის ქუჩაზე მსხვილ ტერორისტულ აქტში.
ის დააპატიმრეს, მაგრამ 1908 წელს მეტეხის ციხიდან გაიქცა
ამის შემდეგ გურიაში საქმიანობდა
შემდეგ ისევ თბილისში დაბრუნდა
სადაც 1918 წელს ინგლისელებმა მოკლეს

„ფირალების შენახვა გურულს ეამაყებოდა, სინდისის საქმე იყო, სასახელო საქმე იყო“

გურული გლეხი

გრიგოლ ქინქლაძე, აგია ჩხაიძე, ფირალები

ამ წერილით გამოეხმაურა სიმონ გუგუნავა ერთ-ერთ საგაზეთო პუბლიკაციას, სადაც ფირალობა გურულის ხასიათის თვისებად, ხოლო გურულები ბუნებით ყაჩაღებად იყვნენ გამოყვანილნი:

გთხოვთ მიბრძანოთ ბატონო კორესპონდენტო! რა დროს რომელი ავაზაკი შეიპყრეს და მოკლეს გურიაშიდ გაუცემლად და უღალატებლად? ...ვინ გასცა სახელ განთქმული ფირალი სურგულაძე, რომელიც მოკლა კაპიტანმა ივანე დუმბაძემ? გურულმა გვარით ვანიძემ. ვინ უღალატა ავაზაკს გოგუაძეს, რომელიც მოკლა სენაკის მაზრის უფროსის თანაშემწემ ბატ. კალანდარიშვილმა? გურულმა გვარად კუკულავამ. ვინ გასცა განდევნილი ჭყონია, რომელიც მოკლა იმ დროს პოლიციის ბოქაულად მყოფმა ბატ. ჩიგოგიძემ? გურულმა გვარად ჭყონიამ აზნაურმა. ვინ მოკლა ღალატით... განთქმული ავაზაკი მამულაიშვილი, გურულმა გვარად თალაკვაძემ. ვინ გასცა ქუთათელაძე ფირალი, როცა შეცდომით მის მაგიერ აზნაური ვლადიმერ ბერიძე მოკლა პოლიციის ბოქაულმა ვაშალომიძემ. გურულმა გვარით ხაჯიბეგოვმა. ვინ მიუყვანა ღალატით ჯვარცმის ეკლესიაზედ ჩასაფრულს სტრაჟებს ავაზაკი ილარიონ დათუნაიშვილი და მისი ამხანაგები დარჩიები, რომელნიც ვეღარ დაირჩინეს და გაექცათ მოდარაჯეთ? გურულმა აზნაურმა მგალობლიშვილმა. ვინ გასცა იგივენი ს. ჯუმათშიდ, როცა განსვენებულმა იესე გურიელმა და მაზრის უფროსმა ბ. იაგოროვმა დათუნაიშვილი შეიპყრეს და უმფროსი ძმა დარჩია მოკლეს. გურულმა დამსახურებულმა საწყალმა ნინიძემ, რომელმანაც თავის თავი შესწირა იმავე დროს ავაზაკის გამოსროლილს ტყვია. ვინ უღალატა ორაგვეს გლეხის ბურძგლას სახლშიდ, როცა პოლიციის ბოქაულმა ბ. ჯაფარიძემ შემოჰკრა უიარაღო ხალხით სახლი და გაექცათ სახლიდგან ავაზაკი დარჩია? გურულმა კუნჭულიამ. ვინ გასცა იგივე დარჩია როცა მაზრის უფროსი თავადი დადიშკელიანი პოლიციის ბოქაულებით და ოცის სტრაჟებით დაუხვდა ღამით ჩასაფრული რკინის გზის ლიანდაგის სუფსის ბოგარზედ და გაუქრათ ავაზაკი ხელიდგან? გურულმა აზნაურმა ანთაძემ... ვინ გასცა... საბრალო გოგიტიძე, რომლის დანაშაულობაც სრულებით აუხსნელი და გამოუძიებელი იყო და ვის დაუჟდა სიკვდილით მისი ღალატი? გურულს გლეხს გვარით ჩხარტიშვილს. მე ვფიქრობ საკმაო უნდა იყოს ეს საბუთები თქუენის მოსაზრების დასარღვევად და სრული იმედი მაქვს შემდეგშიც მაინც აღარ იქონიებთ ამ აზრს გურულებზედ.

კიკია მამულაშვილი დვაბზუდან

.საზოგადოების ტანჯვაცა და ყაჩაღიც შედეგია ცხოვრების მოუწყობლობისა, უკანონობისა...სასტიკის ღონისძიებით არ მოისპობა ყაჩაღობა. ყაჩაღობას მოსპობს მხოლოდ განათლება, ცხოვრების განკარგება, ადამიანურ ვითარების შექმნა“

გაზეთი „ივერია“

დოკუმენტური ფილმი „გურული ფირალები“